ÖZET
Amaç:
Doğu Karadeniz bölgesinde yayılış gösteren Ips typographus türündeki patojen varlığının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler:
Araziden toplanan örnekler en kısa sürede labaoratuvara getirilmiştir. Ringer solüsyonu ile diseksiyon yapılarak mikroskobik incelemeleri tamamlanmıştır.
Bulgular:
Artvin, Rize ve Giresun illerinden toplam 780 adet Ips typographus örneği incelenmiştir. Her 3 ilde de gregarin patojeninin varlığı tespit edilmiştir. Disekte edilen 780 böcekten 27 tanesinde gregarin enfeksiyonuna rastlanılmıştır. Enfeksiyon yüzdesi % 3,4 tür. Çalışma boyunca patojene ait çeşitli hayat safhaları (trofozoit, gamont, kist ve şizigi) gözlenmiştir. Gametokistler küremsi şekilli ve 77-85 μm çapında ölçülmüştür. Gamontların total uzunluğu min. 90 μm, max. 155 μm olarak ölçülmüştür. Patojenin vücut kısımlarına ait gerekli ölçümler karşılaştırılarak karakterizasyonu yapılmış ve Gregarina typographi olarak tanımlanmıştır.
Sonuç:
Bu çalışmada, Ips typographus’tan G. typographi (Apicomplexa: Gregarinidae) patojeninin varlığı ülkemiz için ilk kez kaydedilmiştir.