ÖZET

Makale, Türkiye’de Pedikulozis kapitis (PK) prevalansı ve yönetimi (tanılama, bulaşma, önleme, tedavi) ile ilgili yürütülen bilimsel araştırmaları eleştirel bir perspektifle incelemeyi amaçlamıştır. Bu sistematik derlemenin evreni, 1982-2012 yılları arasında ülkemizde makalenin amacıyla ilgili yayımlanmış/yayımlanmamış mezuniyet sonrası tezler ile ulusal/uluslararası bilimsel hakemli dergilerde Türkçe/İngilizce olarak yayımlanmış toplam 63 araştırma makaledir. Altmış üç çalışmada toplam 578.938 kişiye ulaşılmıştır. Araştırmaların %78’i PK prevalansı ve/veya ilişkili faktörlerine yöneliktir. Tanı, önleme, bulaşma, tedaviye uyum, tedavide karşılaşılan güçlükler ve başarısızlık nedenleriyle ilgili çalışma sayısı ise sınırlıdır. Çalışmaların evreni/örneğinin %90,5’i kamu okullarında ve yaklaşık tamamı ilköğretim okullarındaki öğrencilerdir. PK toplam prevalansı %0,3-%34,1 olup, ilkokul öğrencilerinde %0,3-34,1’dir. Eğitim süresi arttıkça prevalans düşmüştür. Prevalans, kızlarda iki kat daha yüksektir (p<0,05). Sosyo-ekonomik durumu kötü olanlarda %1,9-42,3’dir ve sosyo-ekonomik durum kötüleştikçe prevalans artmıştır (p<0,05). Annesi okur-yazar olmayanlarda prevalans %44,1’e kadar yükselmiştir. PK’nin tanılanması, önlenmesi, bulaşması, tedaviye uyum, ilişkili faktörler ve karşılaşılan güçlüklerle ilgili araştırma sayısının artırılması ve halk sağlıkçıların bu konuya öncelik tanıması temel öneriler arasındadır. (Turkiye Parazitol Derg 2015; 39: 135-46)