ÖZET

Bu çalışmada coğrafik bilgi sistemleri ve mekansal analiz yöntemleri kullanılarak, Türkiye’de illere göre kutanöz leishmaniasisin dağılımının ve bölgesel bir kümelenmenin olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. T.C Sağlık Bakanlığı’nın 1988-2006 yılları arasındaki kayıtlı kutanöz leishmaniasisin vakalarına ait veriler, coğrafi bilgi sistemlerinin bünyesinde bulunan mekansal analiz yöntemleri ile değerlendirildi. Bu verilerin 1996-2006 yıllarına ait olanları lokal ve global mekansal otokorelasyon yöntemleri uygulanarak, illerde kutanöz leishmaniasis vakalarında bir trend veya kümelenme olup-olmadığı analiz edildi. Kutanöz leishmaniasis vakalarının mekansal dağılımının tesadüfi olmadığı ve istatistiksel açıdan anlamlı olarak bir kümelenme gösterdiği mekansal analiz yöntemleriyle tespit edilmiştir (p<0.05). Mekansal analizler kullanılarak, kutanöz leishmaniasis vakalarında Türkiye’nin güneydoğusuna doğru bir trend belirlenmiş ve kutanöz leishmaniasis vakalarında yoğunlaşma görülen yerlerin güneydoğu bölgesinde yer aldığı saptanmıştır (p<0.05). Bu çalışma, kutanöz leishmaniasisin özellikle Türkiye’nin güneydoğusu için sıklık açısından önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu, dolayısıyla hastalığın önlenmesinde koruyucu önlemlerin alınması için öncelikli bölge olması gerektiğini göstermektedir. Bu çalışma aynı zamanda mekansal analiz ve istatistik yöntemlerinin hastalık hızının yüksek olduğu yerleri belirlemede olduğu kadar, hastalıkların epidemiyolojisini anlamada katkıda bulunabileceğini de göstermektedir.