ÖZET

Amaç:

Echinococcus granulosus, yaşam döngüsü paterni ve konak tiplerine göre çeşitlilik gösteren farklı suşlara sahiptir. Şimdiye kadar bu parazitin 10 genotipi, moleküler yöntemler kullanılarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye ve İran’daki hayvanlarda E. granulosus metasestodlarının genotipik çeşitliliğinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır.

Yöntemler:

İran’ın Doğu Azerbaycan eyaletindeki Bonab şehrindeki (30 koyun ve 30 sığır dahil olmak üzere 60 örnek) ve Türkiye’nin Van şehrindeki (15 koyun ve 15 sığır dahil olmak üzere 30 örnek) endüstriyel kesimhanelerinden hidatik kist ile enfekte toplam 90 hayvan karaciğeri ve akciğeri toplanmıştır. Protoskolekslerden veya germinal tabakalardan DNA çıkarıldı ve kısmi mitokondriyal sitokrom C oksidaz subunit 1 (cox1) ve NADH dehidrojenaz 1 (nad1) genlerini hedef alan polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) uygulandı. PCR ürünleri elektroforez jellerinden izole edildi ve dizilendi. Diziler, BioEdit yazılımı ve BLAST algoritması kullanılarak Genbank'taki mevcut dizilerin yanı sıra birbirleriyle karşılaştırıldı. Son olarak, filogenetik ağaçlar, Mega 7 yazılımı ve maksimum olasılık yöntemi kullanılarak cox1 ve nad1 parçalarının dizilerini karşılaştırarak inşa edildi.

Bulgular:

İran’dan alınan tüm örneklerde (%100) G1 genotipi tespit edildi. Türkiye’den alınan örneklerin 15’inde (%78,9) G1 genotipi, birinde (%5,3) G3 genotipi ve üçünde (%15,8) G1/G3 genotipi tespit edildi. Her iki ülkede de incelenen koyun ve sığır izolatlarında beş farklı haplotip belirlendi ve tüm izolatlar bir grupta kümelendi. Filogenetik analiz, tür içi genetik varyasyonların sırasıyla cox1 ve nad1 için %0,0-0,6 ve %0,0-1,4 olduğunu ortaya koydu.

Sonuç:

Her iki ülkedeki hayvanlarda en sık saptanan E. granulosus genotipi G1 genotipi (koyun suşu) idi. Bulgularımız, koyun-köpek döngüsünün bu iki bölgede E. granulosus’un önde gelen döngüsü olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, bölgesel ortak politikaların ve ikili işbirliğinin benimsenmesi, bu iki bölgede hayvanlarda olduğu kadar insanlarda da hastalığın kontrol edilmesine yardımcı olacaktır. Bu iki ülkede, E. granulosus’un insan izolatlarının genetik çeşitliliğini karşılaştırmak için daha fazla çalışma gereklidir.

References

Deplazes P, Rinaldi L, Alvarez Rojas CA, Torgerson PR, Harandi MF, Romig T, et al. Global Distribution of Alveolar and Cystic Echinococcosis. Adv Parasitol 2017;95:315-493.

Romig T, Deplazes P, Jenkins D, Giraudoux P, Massolo A, Craig PS, et al. Ecology and Life Cycle Patterns of Echinococcus Species. Adv Parasitol 2017;95:213-314.

Budke CM, Deplazes P, Torgerson PR. Global socioeconomic impact of cystic echinococcosis. Emerg Infect Dis 2006;12:296-303.

Thompson RC, McManus DP. Towards a taxonomic revision of the genus Echinococcus. Trends Parasitol 2002;18:452-7.

Thompson RC. Biology and systematics of Echinococcus. Adv Parasitol 2017;95:65-109.

Hüttner M, Nakao M, Wassermann T, Siefert L, Boomker JDF, Dinkel A, et al. Genetic characterization and phylogenetic position of Echinococcus felidis Ortlepp, 1937 (Cestoda: Taeniidae) from the African lion. Int J Parasitol 2008;38:861-8.

Rojas CAA, Romig T, Lightowlers MW. Echinococcus granulosus sensu lato genotypes infecting humans–review of current knowledge. Int J Parasitol 2014;44:9-18.

Kinkar L, Laurimäe T, Acosta-Jamett G, Andresiuk V, Balkaya I, Casulli A, et al. Distinguishing Echinococcus granulosus sensu stricto genotypes G1 and G3 with confidence: A practical guide. Infect Genet Evol 2018;64:178-84.

Sarkari B, Sfedan AF, Moshfe A, Khabisi SA, Savardashtaki A, Hosseini F, et al. Clinical and molecular evaluation of a case of giant primary splenic hydatid cyst: A case report. Iranian J Parasitol 2016;11:585-90.

Sarkari B, Hosseini F, Khabisi SA, Sedaghat F. Seroprevalence of cystic echinococcosis in blood donors in Fars province, southern Iran. Parasite Epidemiol Control 2017;2:8-12.

Sarkari B, Sadjjadi SM, Beheshtian MM, Aghaee M, Sedaghat F. Human cystic Echinococcosis in Yasuj district in Southwest of Iran: an epidemiological study of seroprevalence and surgical cases over a ten‐year period. Zoonoses Public Health 2010;57:146-50.

Harandi MF, Budke CM, Rostami S. The monetary burden of cystic echinococcosis in Iran. PLOS Negl Trop Dis 2012;6:e1915.

Rokni MB. Echinococcosis/hydatidosis in Iran. Iranian J Parasitol 2009;4:1-16.

Sarkari B, Mansouri M, Khabisi SA, Mowlavi G. Molecular characterization and seroprevalence of Echinococcus granulosus in wild boars (Sus scrofa) in south-western Iran. Ann Parasitol 2015;61:269-73.

Mansouri M, Sarkari B, Mowlavi GR. Helminth Parasites of Wild Boars, Sus scrofa, in Bushehr Province, Southwestern Iran. Iran J Parasitol 2016;11:377-82.

Utuk AE, Simsek S, Koroglu E, McManus DP. Molecular genetic characterization of different isolates of Echinococcus granulosus in east and southeast regions of Turkey. Acta Trop 2008;107:192-4.

Eryıldız C, Sakru N. Molecular characterization of human and animal isolates of Echinococcus granulosus in the Thrace Region, Turkey. Balkan Med J 2012;29:261-7.

Altintas N. Past to present: echinococcosis in Turkey. Acta Trop 2003;85:105-12.

Esatgil MU, Tüzer E. Prevalence of hydatidosis in slaughtered animals in Thrace, Turkey. Turkiye Parazitol Derg 2007;31:41-5.

Simsek S, Balkaya I, Ciftci AT, Utuk AE. Molecular discrimination of sheep and cattle isolates of Echinococcus granulosus by SSCP and conventional PCR in Turkey. Vet Parasitol 2011;178:367-9.

Mor N, Allahverdi TD, Anuk T. The situation of cystic echinococcoses in Kars State Hospital for the last five years. Turkiye Parazitol Derg 2015;39:108-11.

Sánchez E, Cáceres O, Náquira C, Garcia D, Patiño G, Silvia H, et al. Molecular characterization of Echinococcus granulosusfrom Peru by sequencing of the mitochondrial cytochrome C oxidase subunit 1 gene. Mem Inst Oswaldo Cruz 2010;105:806-10.

Ozdal N, Gul A, Ilhan F, Deger S. Prevalence of Paramphistomum infection in cattle and sheep in Van Province, Turkey. Helminthologia 2010;47:20-4.

Daskiran I, Cedden F. Norduz goat of east anatolia. Journal of Animal and Veterinary Advances. 2004.

Barazesh A, Sarkari B, Ebrahimi S, Hami M. DNA extraction from hydatid cyst protoscolices: Comparison of five different methods. Vet World 2018;11:231.

Bowles J, Blair D, McManus DP. Genetic variants within the genus Echinococcus identified by mitochondrial DNA sequencing. Mol Biochem Parasitol 1992;54:165-73.

Bowles J, McManus DP. NADH dehydrogenase 1 gene sequences compared for species and strains of the genus Echinococcus. Int J Parasitol 1993;23:969-72.

Sadjjadi SM. Present situation of echinococcosis in the Middle East and Arabic North Africa. Parasitol Int 2006;55:S197-202.

Nakao M, McManus DP, Schantz PM, Craig PS, Ito A. A molecular phylogeny of the genus Echinococcus inferred from complete mitochondrial genomes. Parasitology 2006;134:713-22.

RostamiNejad M, Taghipour N, Nochi Z, NazemalhosseiniMojarad E, Mohebbi SR, Harandi MF, et al. Molecular identification of animal isolates of Echinococcus granulosus from Iran using four mitochondrial genes. J Helminthol 2012;86:485-92.

Nikmanesh B, Mirhendi H, Ghalavand Z, Alebouyeh M, Sharbatkhori M, Kia E, et al. Genotyping of Echinococcus granulosus isolates from human clinical samples based on sequencing of mitochondrial genes in Iran, Tehran. Iranian J Parasitol 2014;9:20-7.

Ahmadi N, Dalimi A. Characterization of Echinococcus granulosus isolates from human, sheep and camel in Iran. Infect Genet Evol 2006;6:85-90.

Harandi MF, Hobbs RP, Adams PJ, Mobedi I, Morgan-Ryan UM, Thompson RCA. Molecular and morphological characterization of Echinococcus granulosusof human and animal origin in Iran. Parasitology 2002;125:367-73.

Nakao M, Lavikainen A, Yanagida T, Ito A. Phylogenetic systematics of the genus Echinococcus (Cestoda: Taeniidae). International Journal for Parasitology 2013;43:1017-29.

Mahami-Oskouei M, Kaseb-Yazdanparast A, Spotin A, Shahbazi A, Adibpour M, Ahmadpour E, et al. Gene flow for Echinococcus granulosus metapopulations determined by mitochondrial sequences: a reliable approach for reflecting epidemiological drift of parasite among neighboring countries. Exp Parasitol 2016;171:77-83.

Umhang G, Richomme C, Boucher JM, Hormaz V, Boué F. Prevalence survey and first molecular characterization of Echinococcus granulosus in France. Parasitol Res 2013;112:1809-12.

Nejad MR, Taghipour N, Nochi Z, Mojarad EN, Mohebbi SR, Harandi MF, et al. Molecular identification of animal isolates of Echinococcus granulosus from Iran using four mitochondrial genes. J Helminthol 2012;86:485-92.

Harandi MF, Hobbs RP, Adams PJ, Mobedi I, Morgan-Ryan UM, Thompson RCA. Molecular and morphological characterization of Echinococcus granulosus of human and animal origin in Iran. Parasitology. 2002;125:367-73.

Sharbatkhori M, Tanzifi A, Rostami S, Rostami M, Harandi MF. Echinococcus granulosus sensu lato genotypes in domestic livestock and humans in Golestan province, Iran. Rev Inst Med Trop Sao Paulo 2016;58:38.

Ergin S, Saribas S, Yuksel P, Zengin K, Midilli K, Adas G, et al. Genotypic characterisation of Echinococcus granulosus isolated from human in Turkey. African J Microbiol Res 2010;4:551-5.

Vural G, Baca AU, Gauci CG, Bagci O, Gicik Y, Lightowlers MW. Variability in the Echinococcus granulosus cytochrome C oxidase 1 mitochondrial gene sequence from livestock in Turkey and a re-appraisal of the G1–3 genotype cluster. Vet Parasitol 2008;154:347-50.

Türkiye ve İran'da Çiftlik Hayvanlarına Bulaşan Echinococcus granulosus’un Karşılaştırmalı Genotiplenmesi

ÖZET

References