ÖZET

Amaç:

Leishmania major'un (L. major) neden olduğu kutanöz leishmaniasis, İran’da endemik bir hastalıktır. Glucantime dahil olmak üzere mevcut referans ilacın yüksek bir toksisitesi ve yan etkisi vardır. Bu nedenle, biyomedikal bitkilere ilgi artmıştır. Çalışmanın amacı, sitotoksisitenin yanı sıra promastigot ve amastigot formları üzerindeki anti-Leishmania aktivitesinin değerlendirilmesidir.

Yöntemler:

Bu çalışma, 2019 yılında İran’ın Birjand Tıp Bilimleri Üniversitesi’nde yapılmıştır. Bu çalışmada Prosopis farcta’nın (P. farcta) saplarının, yapraklarının (LE) ve meyvelerinin (FE) hidroalkolik özleri elde edilmiştir. Anti-leishmanial aktivite, leptomonad promastigotlara ve L. major'un hücre içi amastigotlarına karşı değerlendirilmiştir. Bu ekstraktların sitotoksisitesi fare makrofajlarında belirlenmiştir.

Bulgular:

P. farcta’nın FE ve LE değerleri, sırasıyla 0,9 mg/mL ve 1,1 mg/mL IC50 ile L. major promastigotlara karşı anlamlı bir leishmanisidal etki göstermiştir. Meyve ekstraktı en yüksek anti-leishmanial aktiviteye sahip olup, bir anti-leishmanial ürün olarak en yüksek seçicilik endeksini (SI=14,6) sunmuştur. FE kullanılarak, enfekte makrofajlarda tedavi etkinliği de ölçülmüş ve parazit yükünde %97,3 oranında bir azalma elde edilmiştir.

Sonuç:

Bu çalışmanın sonuçları, P. farcta’nın hem promastigotlar hem de hücre içi amastigotlar üzerindeki leishmanisidal aktivitesini göstermiştir. L. major'a karşı kesin etkisini değerlendirmek için hayvan modeli ve P. farcta ekstresinin aktif bileşeni üzerinde kapsamlı çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.