ÖZET

Baş biti enfestasyonu tüm dünyada bir halk sağlığı ve sosyal problemdir. Tedavisi için insektisit bazlı ve dimetikon bazlı solüsyonlar kullanılmakta ve günümüzde birçok ülkede bulunabilmektedir. Bu çalışmada piyasada bulunan insektisit bazlı baş biti ürünleri ile farklı oranlarda dimetikon içeren fiziksel olarak etkili ürünlerin etkinliklerinin in vitro olarak karşılaştırılması amaçlanmıştır.

Baş biti örnekleri, özel taraklar yardımıyla ilkokul öğrencilerinden toplanmıştır. Ürünler ise piyasada bulunduğu şekli ile satın alınmış ve kullanılmıştır. Örnekler, içinde hafifçe ıslatılmış filter kağıdı bulunan 5 cm petri kaplarına tek tek konulmuş ve 28±2 °C ile %50±20 nem sağlanan ortamda tutulmuşlardır. Standardize edilen protokol bütün ürünler için aynı şekilde uygulanmış ve 24 saat sonra ölüm oranları not edilmiştir. Kontrol testlerinde örneklere herhangi bir şey uygulanmamıştır. Her ürün ve kontroller için 10-20 baş biti örneği kullanılmış ve sonuçlar istatistiksel olarak analiz edilmiştir.

Çalışmamız mineral yağ içeren iki ürünün (%5,5 dimetikon ve silikon ile dimetikon (oranı prospektüste verilmemiş) ve siklopentasiloksan) baş bitlerinin öldürülmesinde daha etkili olduğunu göstermiştir.

Toksik olmamaları ve herhangi bir direnç gelimesi beklenmediği için dimetikon bazlı ürünler tekrarlanarak kullanılabilir, ancak enfestasyonun halk sağlığı düzeyinde kontrol altına alınabilmesi için fiyat açısından rekabet edebilecek düzeye getirilerek bu ürünlerin kullanımının teşvik edilmesi gereklidir. (Turkiye Parazitol Derg 2015; 39: 305-9)