ÖZET

Çalışmada, Kars yöresinde sütçü işletmelerde bulunan buzağılarda Cryptosporidium enfeksiyonları prevalansının modifiye Asit Fast (mAF) boyama ve Enzim Linked Immunosorbent Assay (ELISA) yöntemleri ile karşılaştırmalı olarak belirlenmesi amaçlanmıştır.

Araştırma materyali dışkı örnekleri; Mart-Haziran 2011 doğum sezonunda Kars çevresinde bulunan köy ve çiftlikler olmak üzere 22 odaktaki buzağıların rektumlarından alınmıştır. Buzağılar 3-90 günlük (3 aylığa kadar) ve 91-180 günlük (3 aylıktan büyük) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Çalışma materyali 313 dışkı örneğinden (146’sı ishalli buzağı, 167’si sağlıklı buzağı) oluşmuştur. Dışkı örnekleri önce mAF boyama yöntemiyle incelenmiştir. Daha sonra bu örneklerden 222’si Cryptosporidium parvum ELISA kiti (Bio-X Diagnostics), 91’i ise Cryptosporidium ticari ELISA kiti (DiagnosticAutomation, Inc.; USA) ile değerlendirilmiştir.

Buzağılarda Cryptosporidium yaygınlığı; mAF boyamayla %3,8 (12/313), ELISA ile %5,1 (16/313) oranında bulunmuştur. mAF boyama ile Cryptosporidium ookisti görülen tüm örnekler ELISA ile de pozitif saptanmıştır. Cryptosporidium görülme oranı mAF ve ELISA yöntemlerine göre sırasıyla; ishalli buzağılarda %5,5 (8/146), %7,5 (11/146); sağlıklılarda %2,4 (4/167), %3,0 (5/167); üç aylığa kadar olanlarda %4,0 (10/253), %5,5 (14/253); 3-6 aylıklarda ise her iki teknik ile %3,3 (2/60) olarak belirlenmiştir. Cryptosporidium parvum yaygınlığı %5,9 (13/222) bulunmuş olup, bu oran üç aylıktan küçük buzağılarda (%6,2; 12/194) 3-6 aylık gruba göre (%3,6; 1/28) daha yüksek saptanmıştır. Cryptosporidium parvum saptanan 13 pozitif olgunun 9’nun ishalli, 4’nün sağlıklı olduğu gözlenmiştir. Cryptosporidium parvum koproantijenleri en yüksek oranda (%7,4; 8/108) üç aylıktan küçük ishalli buzağılarda görülmüştür. Cins düzeyinde Cryptosporidium etkenlerinin belirlendiği ELISA testiyle buzağılarda Cryptosporidium koproantijenleri %3,3 (3/91) bulunmuş olup, bu oran üç aylığa kadar olanlarda %3,4 (2/59), 3-6 aylıklarda %3,1 (1/32) olarak belirlenmiştir.

Kars yöresinde buzağılarda Cryptosporidium enfeksiyonları prevalansının son yıllarda düştüğü tespit edilmiştir