ÖZET

Bu çalışmanın amacı, Fasciola hepatica ile enfekte hastalarda süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPx), katalaz (CAT) ve malondialdehit (MDA) düzeylerini belirlemek ve fascioliasisli hastalarda bu parametrelerde farklılık meydana gelip gelmediğini ortaya koymaktır.

Hasta grubu, F. hepatica pozitif olan 140 hastadan; kontrol grubu ise bu parazit yönünden negatif bulunan ve başka herhangi bir hastalığı bulunmayan 140 sağlıklı kişiden oluşturuldu. Hasta grubuna fascioliasis dışında herhangi bir kronik hastalığı olmayan ve hem hasta hem de kontrol grubuna sigara, alkol kullanımı olmayan kişiler dahil edildi. Hastalarda fascioliasis pozitifliğini belirlemek için alınan kan örnekleri ELISA yöntemi ile çalışıldı. Serum SOD, CAT, GPx ve MDA düzeyleri ELISA yöntemi ile değerlendirildi.

Bu çalışmada F. hepatica ile enfekte hasta grubundaki 140 kişinin %43,6’sında CAT (p=0,001), %35’inde GPx (p=0,001), %12,9’unda SOD (p=0,002) ve %90,7 MDA pozitifliği saptandı. Bu dört parametrenin pozitifliği açısından hasta ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p=0,001).

Sonuç olarak SOD, GPx, CAT ve MDA düzeyindeki artış ile fascioliasis arasında istatistik olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Çalışmamızda MDA’nın yüksek oranda saptanmış olması fascioliasisli hastalarda oksidatif stres oluştuğunu ve SOD, GPx ve CAT aktivitelerinde artış olduğunu ortaya koymuştur.