ÖZET

Türkiye’de elimine edilmiş olmasına rağmen sıtma, hastalığın endemik olduğu ülkelerden gelen veya bu ülkelere giden insanların sayısındaki artış nedeniyle bir tehdit olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, sıtma sürveyans sistemi kapsamında Ulusal Sıtma Referans Laboratuvarı’na gönderilen kan yaymalarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Mart 2016 ile Temmuz 2018 arasında Ulusal Sıtma Referans Laboratuvarı ve Halk Sağlığı Laboratuvar’larının sonuçlarını karşılaştırmak için retrospektif bir çalışma yapılmıştır. Laboratuvar’ımıza doğrulama için toplam 16,827 kan yayma örneği gönderilmiştir.

Halk Sağlığı Laboratuvarları’nda preparatların 315’i (%1,88) pozitif, 16.510’u (%98,12) negatif olarak değerlendirilirken, Ulusal Sıtma Referans Laboratuvarı’nda 252’si (%1,50) pozitif, 16.466’sı negatif olarak değerlendirildi. Halk Sağlığı Laboratuvarları’nda sıtma şüpheli olarak değerlendirilen iki örnekten biri Ulusal Sıtma Referans Laboratuvarı’nda pozitif, biri ise negatif olarak değerlendirildi. Halk Sağlığı Laboratuvarları’nda pozitif olarak belirlenen preparatlardan %35,88’i P. falciparum, %27,30’u Plasmodium spp., %20,96’sı P. vivax, %14,92’si miks enfeksiyon, %0,63’ü P. malariae, %0,31’i P. ovale olarak belirlenirken, Referans Laboratuvarda %49,60’ı Plasmodium spp., %29,37’si P. falciparum, %16,27’si P. vivax, %4,36’sı miks enfeksiyon, %0,40’ı P. malariae olarak belirlendi.

Sıtma surveyans sisteminin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için kan yaymalarının hazırlanması, boyanması, kodlanması, paketlenmesi, taşınması çok önemlidir. Ayrıca gerektiğinde sıtma tanısı koyan laboratuvar personelinin eğitimi çok önemlidir.