ÖZET

Bu çalışmada Diyarbakır ilinde sığır hypodermosisine neden olan türler ve bu türlerin kronobiyolojisini araştırmak hedeflenmiştir.

Kasım 2012-Mayıs 2013 tarihleri arasında mezbahada kesilen 736 sığırın deri ve subkutan dokuları ikinci ve üçüncü dönem larvaların varlığı yönünden muayene edilmiştir. Mezbahadan toplanan üçüncü dönem larvaların tür teşhislerini koymak için larvalardan elde edilen genomik DNA’larda (gDNA) cytochrome c oxidase I (COI) geni Restriksiyon Parçacık Uzunluk Polimorfizmi (PZR-RFLP) yöntemiyle TaqI enzimi kullanılarak incelenmiştir

İncelenen 736 sığırın 62’sinin (%8,42) Hypoderma larvaları ile enfeste olduğu tespit edilmiştir. Enfekte sığırların deri ve sırt bölgesinin subkutan dokularından 328 (90 ikinci, 238 üçüncü dönem larva) adet larva toplanmıştır. Toplanan 238 (90 ikinci, 238 üçüncü dönem larva) adet üçüncü dönem larvanın PZR-RFLP ile incelenmesi sonucunda hepsinin Hypodema bovis olduğu belirlenmiştir. Hayvan başına ortalama larva sayısı 5,29 olarak hesaplanmıştır. İncelenen sığırlarda ikinci dönem larvalara Ocak ayının ikinci haftasında rastlanmaya başlanmış ve Nisan’ın son haftasına kadar subkutan nodüller tespit edilmiştir

Bu çalışma ile Diyarbakır ilinde Hypoderma bovis’in yaygın bir tür olduğu moleküler olarak ortaya konulmuştur.