ÖZ

Amaç

Tıbbi sülüklerin terapötik kullanımı olan hirudoterapi (HT), yüzyıllardır uygulanmaktadır ve modern tıbba olan ilgi son zamanlarda yenilenmiştir. Bu çalışma, 2020 ile 2024 yılları arasında Azerbaycan’daki Herba Tıp Merkezi’nde HT’nin klinik sonuçlarını değerlendirerek 11 tıbbi durumdaki etkinliğine odaklanmaktadır.

Yöntemler

Toplam 181 hasta, Azerbaycan Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından onaylanan hijyenik çiftliklerden elde edilen tek kullanımlık tıbbi sülükler (Hirudo orientalis) kullanılarak tedavi edildi. Tedavi protokolleri, duruma bağlı olarak günlük, 3 günde bir veya haftalık olarak planlanan seanslarla hastalığın şiddetine göre uyarlandı. Başarı oranları, tedavi sonrası muayenelere, hasta geri bildirimlerine ve doktor değerlendirmelerine göre hesaplandı. Koşullar arasındaki tedavi başarı oranlarını karşılaştırmak için Pearson korelasyon analizi ve eşleştirilmiş t-testi de dahil olmak üzere istatistiksel analizler kullanıldı.

Bulgular

HT’nin genel başarı oranı %82,68±29,25 olarak bulundu. Osteoartrit ağrısı (n=50), lipom (n=8), Raynaud hastalığı (n=3) ve skleroderma (n=2) tedavisinde %100 başarı sağlandı. Tiroidit (%94,44, n=18), Baker kisti (%80, n=25), kulak hastalıkları (%80, n=10) ve diyabetik ayak ülserlerinde (%80, n=5) de yüksek başarı oranları gözlendi. Göz hastalıklarında orta düzeyde başarı (%75, n=20) elde edilirken, en düşük etkinlik varis tedavisinde (%33,33, n=30) görüldü. HT ağrıyı etkili bir şekilde hafifletti ve semptomları iyileştirdi. Ancak yapısal deformiteleri (örneğin, halluks valgus) veya doku kaybını (örneğin, diyabetik ayak ülserleri) geri döndürmede sınırlı kaldı.

Sonuç

Bu bulgular HT’nin daha geniş endikasyonlara sahip olabileceğini düşündürmektedir. HT’nin ağrıyı etkili bir şekilde hafifletebileceğini, kan dolaşımını düzenleyebileceğini ve bazı kronik hastalıkları daha az yan etkiyle tedavi edebileceğini ileri sürüyoruz. Bu tedavi yönteminin mekanizmasını daha iyi anlamak için daha fazla ve daha detaylı araştırmalara ihtiyaç vardır.