Amaç:

Bu çalışma, Mart 2004-Nisan 2005 tarihleri arasında, Türkiye’nin farklı illerindeki tek tırnaklılarda karaciğer trematodlarının varlığı ve yaygınlığını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Yöntemler:

Bu amaçla Ankara’da 72 at, 39 eşek ve 6 katır olmak üzere toplam 117 tek tırnaklı karaciğeri ile karaciğer trematodlarının canlı hayvanda saptanması amacıyla Bursa, Gemlik, Malatya, Eskişehir, Ankara illerindeki işletmelere gidilerek 620 ata ait dışkı örnekleri incelenmiştir. Dışkı örnekleri Benedek’in sedimentasyon yöntemiyle incelenmiştir.

Bulgular:

Karaciğer bakısı yapılan 117 tek tırnaklının 6’sı (%5.1) karaciğer trematodları ile enfekte bulunmuştur. Parazitler sadece eşeklerde saptanırken at ve katırlarda herhangi bir karaciğer trematoduna rastlanmamıştır Eşeklerin 1 tanesinde (%2.6) Fasciola hepatica, 5 tanesinde (%12.8) Dicrocoelium dendriticum kaydedilmiştir. Fasciola hepatica ile enfekte bir eşekten toplam 54 parazit, D. dendriticum ile enfekte beş eşekten ise sırasıyla 5, 20, 26, 84, 125 olmak üzere toplam 260 parazit toplanmıştır. Sadece dışkı bakısı yapılan işletmeye ait atlarda karaciğer trematod yumurtasına rastlanmamıştır. Enfeksiyonunun tek tırnaklılarda düşük seyir izlemesi nedeniyle yaş, cinsiyet ve mevsimin yayılışa etkisi tespit edilememiştir.

Sonuç:

Tek tırnaklılarda karaciğer trematod enfeksiyonlarının çok sınırlı olduğu, atlara oranla eşeklerde daha fazla rastlandığı, enfeksiyondan sorumlu parazit sayısının klinik belirtilere yol açacak düzeyde olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Trematod, karaciğer, tek tırnaklı