Özgün Araştırma

Hocallı ve Turunçlu (Adana) Köylerinde Phlebotomus (Diptera; Psychodidae; Phlebotomine) Türlerinin Populasyon Yoğunluğu ve Kutanöz Leishmaniasis ile İlişkisi

  • Ekrem ATAKAN
  • Muhsin AKBABA
  • Zeynel SÜTOLUK
  • Davut ALPTEKİN
  • Hakan DEMİRHİNDİ
  • Selen KİS ULUDAĞ

Gönderim Tarihi: 02.10.2009 Kabul Tarihi: 05.03.2010 Turkiye Parazitol Derg 2010;34(2):106-111

Bu çalışma; son yıllarda yerli kutznöz leishmaniasis (KL) vakalarının görüldüğü Hocallı ve Turunçlu (Adana) köylerinde vakaları tespit etmek, halkı hastalıklardan korunma konularında bilinçlendirmek, muhtemel vektörleri ve vektörlerin mevsimsel yoğunluğunu saptamak için yapılmıştır. Çalışmaya anket ile başlanmış ve 567 kişi ankete katılmıştır. Araştırma ekibinin doktoru başlangıçta her iki köyde yaşayan tüm halkı KL konusunda muayene etmiştir. Daha sonra her iki köye periyodik olarak her ay ziyaretler yapılmış ve yeni vakalar tespit edilmiştir. Bu ziyaretler sırasında hayvan barınakları ve evlere yağlı kağıt ve CDC ışık tuzakları yerleştirilerek Phlebotomus’lar toplanmış ve laboratuvar ortamında tür tespiti yapılmıştır. Ankete katılanların %45,0‘ini erkekler, %55,0’ini kadınların oluşturduğu belirlenmiştir. KL prevalansı %7,2 olarak bulunmuştur. Saptanan vakaların 30’u eski, 11’i ise yenidir. KL vakası Turunçlu köyünde yüksek bulunmuş olup, vakaların 17’si erkeklerde, 24’ü de kadınlarda saptanmıştır. Kadınlar ve erkekler arasında vaka sıklığı bakımından farklılık görülmemiştir (p>0.05). Evlerin badanalı olması, hayvan besleme durumu ile KL görülme sıklıkları arasında anlamlı ilişkiler görülmemiştir. Çalışma süresi boyunca her iki köyden toplam 88 adet Phlebotomus bulunmuştur. Phlebotomus türlerinden sadece P. papatasi ve P. tobbi kaydedilmiş, Sergentomyia cinsi de saptanmıştır. Yağlı kağıt tuzaklarda çoğunlukla P. papatasi, CDC ışık tuzaklarında ise P. tobbi yakalanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kutanöz Leishmaniasis, Phlebotomus, Populasyon yoğunluğu