Özgün Araştırma

Karanfil (Syzygium aromaticum) ve Okaliptusun (Eucalyptus globulus) Culex pipiens Yetişkinleri ve Larvaları Üzerindeki insektisidal, Oksidatif ve Genotoksik Aktiviteleri

10.5152/tpd.2018.5626

  • Elham Elzayyat
  • Noha Elleboudy
  • Azza Moustafa
  • Asmaa Ammar

Gönderim Tarihi: 23.10.2017 Kabul Tarihi: 09.04.2018 Turkiye Parazitol Derg 2018;42(3):213-222

Amaç:

Geniş alana yayılan Culex pipiens uzun süredir bir toplum sorunudur. Vektör aracılığıyla bulaşan ciddi hastalıklarla mücadelede, insanlara ve ekosisteme karşı etkili insektisitlerin kullanımı gerekmektedir. Doğanın sunduğu geniş botanik çeşitlilik, araştırmacıları böceklerle etkileşimlerini çalışmaya teşvik etmektedir. Çevreyle dost insektisitler ekolojik dengenin sürdürülmesi ve kirliliğin azaltılması için umut vaat etmektedirler. Bu çalışmada okaliptus ve karanfil yağlarının C. Pipiens yetişkinleri ve larvaları üzerindeki insektisidal, oksidatif ve genotoksik etkilerinin değerlendirilmesi amaçlandı.

Yöntemler:

Esansiyel yağların kimyasal kompozisyonu gaz kromatografisi/kitle spektrometresi ile belirlendi. En yüksek toksisite indeksini gösteren okaliptüs yağı ile biyoanaliz yapıldı (yetişkinlerde 24 saatten sonra %0,108 LC50, ve larvalarda 48 saat sonrasında %0,014 LC50).

Bulgular:

Fümigasyon etkileri okaliptüsün karanfil yağına kıyasla daha yüksek toksisitesinin olduğunu gösterdi (yetişkin ve larvalarda sırasıyla 24 ve 48 saat sonrasında, %0,108 ve %0,014 LC50). Test edilen yağların glutatyon peroksidaz, katalaz ve süperoksit dismutaz aktiviteleri üzerindeki etkisi artan yağ konsantrasyonlarıyla birlikte değişiklik gösterdi. Kontrollerle kıyaslandığında, tüm komet parametrelerindeki bir artışla, test edilen yağların genotoksik etkileri doza bağımlı bulundu.

Sonuç:

Test edilen yağlar C. pipiens ile mücadelede yeşil insektisitler olarak umut verici bir potansiyele sahiptir.

Anahtar Kelimeler: Culex pipiens, okaliptüs yağı, karanfil yağı, GPx, Katalaz, SOD, komet analizi